Ingekleurde miscoscoopfoto van een besmette cel. In het groen de HIV-deeltjes. (WIki)
09-01-2012
Een vaccin dat mensen volledig beschermt tegen HIV, zou een gigantische medische doorbraak zijn. De kans daarop is weer iets groter geworden, dankzij recent onderzoek.
Minder vatbaar
Verschillende testvaccins voor resusapen maakten de dieren veel minder vatbaar voor SIV, Simian Immunodeficiency Virus. Het virus lijkt op HIV, dat bij mensen AIDS veroorzaakt. De apen kregen diverse vaccins toegediend. Het meest effectief bleek een combinatie van een adenovirus en een aangepast pokkenvirus. Van de apen die deze variant kregen, raakte slechts 12 procent besmet, tegen 75 procent in de placebogroep. Overigens is SIV voor apen minder levensbedreigend dan HIV voor mensen. SIV ontwikkelt zich meestal niet tot AIDS, wat wel weer verschilt per apensoort.
Nederlandse inbreng
De onderzoekers injecteerden de apen in totaal zes keer met SIV. Uiteindelijk waren de dieren bijna allemaal besmet. Maar de hoeveelheid virusdeeltjes in het bloed van de vaccin-apen was nog steeds lager. De besmettingskans tijdens de eerste blootstelling lag volgens de wetenschappers tot 80 procent lager, bij de apen met het beste vaccin. Bij de auteurs van het artikel zien we ook Nederlandse namen, zoals virologen Hanneke Schuitemaker en Jaap Goudsmit.
Verschil met eerdere studies
Er zijn vaker vergelijkbare vaccins op apen getest. Maar daarbij was het soort SIV in het vaccin, hetzelfde als het toegediende virus (in deze studie niet), of ging het om varianten die makkelijker te bestrijden zijn, aldus de onderzoekers. De nieuwe resultaten zouden volgens hen een blauwdruk kunnen zijn voor een HIV-vaccin.
Vooruitgang
Het onderzoeksteam wil nu op basis van hun SIV-vaccin, onderzoek doen naar een HIV-vaccin in Zuid-Afrika. Het blijft belangrijk om te onthouden dat resultaten bij dieren geen garantie bieden voor mensen. Maar de laatste jaren geven wel reden tot optimisme in de strijd tegen de AIDS-epidemie. In 2007 werd voor het eerst een man genezen van HIV dankzij stamceltransplantatie. Dat was overigens een uitzonderlijke situatie, bovendien was zijn behandeling erg risicovol. Science noemde de ontdekking van HIV-medicijnen als preventief middel tegen partnerbesmetting de grootste doorbraak van dit jaar. En in 2009 kwam uit Thailand het nieuws van het tot nu toe enige vaccin dat enige bescherming bood. Ook daarvoor staat vervolgonderzoek in de planning.
- Uitleg in Nature: Monkey vaccine hints at how to stop HIV (Nature)
- Het onderzoek: Vaccine protection against acquisition of neutralization-resistant SIV challenges in rhesus monkeys
Lees ook:WHO ‘zeer bezorgd’ vanwege grieponderzoek
Lees ook:Alcoholisme in de familie verandert puberbrein
Lees ook:Honger door slaapgebrek aangetoond in brein
Lees ook:Taart als ontbijt helpt bij afvallen
Lees ook:Omstreden onderzoek naar vogelgriep stilgelegd